Johannine Comma and Manuel Kalekas
From Textus Receptus
Emanuel (Manuel) Calecas (d. 1410) said in Manuelis Calecae Principiis Fidei Catholicae:
- Ἀλλὰ μὴν τὰ ῥητὰ τῆς Γραφῆς τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ τρίτον τῇ τάξει συναριθμοῦαι τὸ Πνεῦμα; Φησὶ γὰρ ὁ Χριστὸς, "Πορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἂπαντα, μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, Βαπτίζοντε; αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἅγίου Πνεύματος". (Matt 28:19) Καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, "Τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες, ὁ Πατὴρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον". (1 John 5:7) Καὶ πάλιν, "Ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος, ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ". (John 15:26)
- (...) Τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες, (...........) ὁ Πατὴρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ Πνεῦμα (τὸ) ἅγιον. (Kalekas)
- (ὅτι) τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες (εν τῷ οὐρανῷ) ὁ πατήρ, ὁ λόγος, καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα· (Scrivener)